Japoński czajnik – jak wydobyć pełnię smaku herbaty?
Czy wiesz, że smak herbaty zależy od sposobu jej parzenia? Oprócz temperatury i czasu zaparzania, kluczowy jest wybór odpowiedniego japońskiego czajnika, który pozwoli wydobyć wszystkie delikatne aromaty naparu.
Rodzaje japońskich czajników
W Japonii istnieje wiele typów czajników, z których każdy ma swoje konkretne zastosowanie.
Czajniki Kyusu
Tradycyjny japoński czajnik nosi nazwę Kyusu. Wykonany z gliny lub ceramiki, służy do parzenia zielonej herbaty i wydobycia jej najsubtelniejszych aromatów. Wyróżniamy dwa główne typy:
- Yokode Kyusu to najpopularniejszy model z bocznym uchwytem ustawionym prostopadle do dzióbka, co ułatwia nalewanie naparu.
- Ushirode Kyusu posiada uchwyt z tyłu i nadaje się zarówno dla osób prawo-, jak i leworęcznych.
Czajniki Dobin
Modele Dobin są wykorzystywane głównie do podgrzewania wody. Mają górny uchwyt, który ułatwia przenoszenie naczynia bez ryzyka poparzenia. Wykonane z gliny lub porcelany, dobrze znoszą wysokie temperatury.
Czajniki Tetsubin
Żeliwne japońskie czajniki Tetsubin pozwalają zarówno gotować wodę, jak i zaparzać herbatę. Wersje emaliowane, bardziej nowoczesne, nie rdzewieją, ale nie nadają się do gotowania wody. Czajniki Iwachu są znane z wyjątkowej jakości. Występują w wielu kolorach – czerwonym, zielonym, niebieskim lub neutralnym – i z pewnością przyciągają wzrok!
Indywidualne japońskie czajniki
Hohin Kyusu oraz Shiboridashi to małe czajniki bez uchwytu, trzymane bezpośrednio w dłoniach. Idealnie oddają smak delikatnych herbat jak Gyokuro czy wysokiej jakości sencha. A jeśli kochasz matchę, niezbędna będzie czarka chawan.
Jak wybrać japoński czajnik?
Materiał wykonania, pojemność, wygląd, typ filtra, cena… to wszystko warto wziąć pod uwagę, by wybrać czajnik dopasowany do Twoich potrzeb.
Rodzaj herbaty
Miłośnicy zielonej herbaty powinni postawić na mniejszy czajnik, np. Yokode Kyusu lub Hohin, który lepiej sprawdzi się przy mniejszych porcjach. Większy Ushirode Kyusu to dobre rozwiązanie dla większych ilości. Czajniki z gliny lub żeliwa będą idealne do herbat czarnych, które wymagają wyższej temperatury parzenia.
Materiały
Czajniki żeliwne świetnie utrzymują temperaturę, ale są dość ciężkie. Większość z nich posiada emaliowane wnętrze, które chroni przed korozją.
Czajniki z gliny również dobrze zatrzymują ciepło i, według wielu, potrafią uwydatnić smak herbaty – są często wykorzystywane w ceremonii parzenia herbaty.
Szklane czajniki pozwalają obserwować proces zaparzania, ale wymagają dokładnego mycia, by zachować przejrzystość.
Czajniki ceramiczne są łatwe w utrzymaniu i odporne na szok termiczny. Dostępne w wielu kształtach i kolorach.
Porcelanowe czajniki cenione są za elegancję i to, że nie przewodzą ciepła – trudniej się więc nimi poparzyć. Jednak nie nadają się do wszystkich rodzajów herbat.
Warto pamiętać, że materiały porowate, takie jak glina, fajans czy niektóre kamionki, wchłaniają aromaty herbaty. Dlatego najlepiej używać jednego czajnika do jednego rodzaju herbaty.
Pojemność czajnika
Jeśli często pijesz herbatę w towarzystwie lub zapraszasz gości, wybierz większy czajnik. Miłośnikom herbaty liściastej polecamy większą pojemność, aby liście mogły się w pełni rozwinąć. Średnie czajniki są idealne na codzienne picie, a małe – na szybką filiżankę w ciągu dnia.
Design czajnika
Znajdziesz czajniki cylindryczne, okrągłe, owalne… Kształt wpływa na sposób zaparzania i nalewania, ale też na estetykę. Popularne są tradycyjne wzory – kwiaty wiśni, ptaki, motywy shippo, chu-arare lub kikko. Wybierz model pasujący do wnętrza Twojego domu, by stworzyć spójną atmosferę.
Filtr w czajniku
Czajnik z wyjmowanym zaparzaczem ułatwia czyszczenie, natomiast filtr stały daje większą powierzchnię naparu. Filtr stalowy jest trwały i łatwy do mycia, choć niektórzy twierdzą, że wpływa na smak. Filtry ceramiczne są neutralne smakowo. Małe oczka lepiej zatrzymują liście, a większe pozwalają na pełniejszy napar.
Jak używać japońskiego czajnika?
- Zagotuj wodę.
- Przepłucz czajnik wrzątkiem, by go ogrzać i oczyścić.
- Wsyp liście herbaty do filtra, dostosowując ilość do rodzaju naparu.
- Zalej gorącą wodą i parz zgodnie z zaleceniami.
- Delikatnie nalej herbaty do filiżanek.
- Po użyciu wypłucz czajnik gorącą wodą.
Niektóre modele mogą służyć także jako czajniki do gotowania – można je ustawić bezpośrednio na kuchence lub palniku.
I oto wszystko, co warto wiedzieć o japońskich czajnikach!